EigenWijsHeid: Jan van der Vlies

Jan van der Vlies: “Luister ook eens naar klassieke muziek!”

“Misschien ben ik wel de langst op het Noordereiland wonende bewoner. Ik woon hier al sinds september 1946”, valt Jan van der Vlies (85) met ‘zijn’ deur in huis, wanneer we nog maar net over de drempel zijn gestapt van zijn woning aan de Maaskade. Na een kopje thee en wat formaliteiten steekt hij van wal.

“Ik ben geboren in het academisch ziekenhuis in Leiden en groeide op in Noordwijk, waar mijn beide ouders voor de klas stonden van de (lagere) Wilhelminaschool.” Hij troont ons mee naar een schilderij van zijn ouderlijk huis aldaar en wijst op ons verzoek het raam aan van de kamer, waar hij en zijn jongere broer sliepen. “Toen ik acht jaar oud was verhuisden we naar Rotterdam, waar mijn vader leraar werd aan een Mulo-school in Overschie en mijn moeder onderwijzeres aan een lagere school in de Zwederstraat. Mijn broer en ik gingen naar diezelfde school. Wij hadden geen probleem om te wennen in de grote stad. We keken onze ogen uit naar de schepen op de Maas, de treinen die over de spoorbrug denderden en vooral de trams, waarmee we ook naar school reden.”

 In 1954 scheidden zijn ouders. Zijn moeder werd daarna lerares aan de huishoudschool op het Ericaplein in Rotterdam Zuid. Na de middelbare school studeerde Jan aan de Landbouw Hogeschool in Wageningen. Zijn broer ging in militaire dienst, besloot militair te worden en verliet de ouderlijke woning voorgoed. De grootste schok kreeg Jan op 10 juli 1962, toen zijn moeder het slachtoffer werd van een verkeersongeval. Ze werd slechts 52 jaar oud. Plotseling woonde Jan dus alleen in de woning aan de Maaskade.

Nu hij er ineens alleen voorstond, moest hij werk zien te vinden om in zijn levensonderhoud te voorzien. Hij kon in 1963 aan de slag bij de Koninklijke Nederlandse Gist & Spiritusfabriek, eerst als laborant en de laatste jaren in het rekencentrum. “Het is de enige werkgever die ik heb gehad. Toen er in 1993 op grote schaal bezuinigingen werden ingevoerd en mijn functie verviel heb ik (met tegenzin)van de VUT-regeling gebruik gemaakt (vervroegd pensioen).”

Vleugellam

 Dat klassieke muziek een grote rol speelt in Jans leven blijkt wel uit zijn grote hoeveelheid lp’s, cd’s en bladmuziek, maar vooral uit de grote concertvleugel, die pontificaal bijna de helft van de kamer in beslag neemt. “Helaas speel ik vrijwel niet meer, de artrose in mijn beide handen maakt dat steeds pijnlijker”, verzucht hij. “Het was een hele toer de vleugel hier in 1977 binnen te krijgen. Die moest met een grote kraan over het dak worden getild en aan de achterkant via het balkon door de openslaande deuren naar binnen geloodst.” Meteen duikt Jan een kast in om even later de foto’s van deze operatie te laten zien.

Vlijtig baasje

“Jarenlang heb ik twee van mijn hobby’s, klassieke muziek en fotografie, gecombineerd en vorm geven door middel van zogenoemde dia-klankbeelden. Dat zijn voorstellingen, waarbij foto’s worden geprojecteerd, begeleid met muziek. Tussen 1982 en 2011 heb ik door heel Nederland in totaal 369 voorstellingen van mijn dia-klankbeelden gegeven.”

Lange tijd al is Jan lid van een fietsclub, bestaande uit oud-collega’s en hun echtgenoten. Helaas zijn die intussen ook allemaal bejaard geworden. Sommigen van hen durven inmiddels niet meer in een groep te fietsen. Behalve met muziek, fotografie en fietsen heeft Jan zich met nog meer zaken bezig gehouden. Op zijn pianotoetsen ligt bijvoorbeeld een loper van zelfgemaakt borduurwerk (Florentijns tapisserie) van wol op jute en bovenop de vleugel een dito kleed. Aan de muren prijken diverse houten borden met reeksen in geometrische figuren geplaatste koperen spijkertjes met daartussen gespannen naaimachinegaren.

Voor de bewonersvereniging Noordereiland was hij van 1994 tot 2007 eindredacteur van wijkkrant De Wijkwijzer, die door bewoners, Jan zelf ook, huis aan huis werd bezorgd. In die periode had hij dus regelmatig contact met bewoners.

Veel veranderd

Op het Noordereiland woont hij prettig, maar heeft hij weinig contacten meer. Daar heeft hij ook niet echt veel behoefte aan. Een favoriete plek op het eiland heeft hij ook niet. Het uitzicht op de stad vindt hij danig achteruit gegaan met al die hoge blokkendozen aan de overkant. “Rond 1950 was het uitzicht nog weids en waren het Witte Huis en de Nederlandse Bank aan de Boompjes de enige grote gebouwen aan de overkant. “In de ooit zo levendige Van der Takstraat verdwenen in de loop der jaren veel winkels, zoals Jamin, de Gruyter, Mientjes en drogisterij Deliën. Er waren twee groentewinkels, twee slagerijen, een viswinkel, een winkel voor ijzerwaren en een winkel voor schipperskleding.”

 Over verhuizen piekert Jan niet: “Ik woon hier al zo lang en wil er niet aan denken, dat ik alle spullen, die hier staan, moet inpakken of opruimen.”

Zijn tip aan jongere generaties: “Luister niet alleen naar popmuziek, maar ook eens naar klassiek of bezoek een concert in de Doelen. Er gaat een wereld voor je open!”

INFORMATIE BOEK

Boek ‘EigenWijsHeid’ / Caro Linares, 44 p.
(uitgave in eigen beheer).

Drukker: Drukbedrijf, Amsterdam.

Bestellen via: Caro Linares: caro.linares.foto@gmail.com

Lees alle verhalen hier:
Boek EigenWijsHeid »

Foto’s EigenWijsHeid expositie Van der Takstraat

27 juli 2024
(Klik op een foto voor een vergroting)